संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रका आधारमा देशमा नयाँ संविधान निर्माण पछिको दोस्रो आवधिक निर्वाचनमा मतदाताको तर्फबाट यति धेरै मौनता साँधिनु देश, जनता र स्वयम् व्यवस्थाका लागि राम्रो संकेत होइन ।
यो भनेको गर्भमा हुर्किइरहेको बच्चाको अवस्था झैं हो । एक दिन यो मौनताले परिपक्वता हासिल गरेछ भने त्यति बेला यो मौनताले कुन रूपमा जन्म लिने हो विषय गम्भीर छ ।
संघीय लोकतान्त्रिक व्यवस्था अंगीकार गरिएपछिको पहिलो आवधिक निर्वाचन र त्यसले दिएको जनादेशको समय सकियो । यो अवधिमा संविधान निर्माणका बेला पार्टीहरूले निर्वाह गरेको भूमिकाभन्दा पनि कमसल भूमिका राजनीतिक पार्टी तथा चुनिएर गएका जनप्रतिनिधिहरूले गरे ।
यसले जनताको मन अमिलो बनाएको छ । अनुहारमा अविश्वास झल्काएको छ । पेटमा ‘अमिलोचुकिलो’ लगाएको छ । नमीठो मन बनाएको छ । अरूची बढाएको छ ।
यस्तो बेलामा राजनीतिक पार्टीका नभएर ‘गठबन्धन’ र ‘तालमेल’ का उम्मेदवारहरू जनताका माझमा डुलिरहेका छन् । राजनीतिक पार्टीका झण्डा त छन्, तर मत भने गठबन्धन र तालमेलका नाउँमा माग भइरहेको छ ।
गाउँ तथा सहरमा बाध्यताको चुनावी माहोल बनिरहेको छ । त्यो पनि उम्मेदवारहरू जनताका घरदैलोमा पुगेपछि मात्र ! प्रतिनिधिसभा तथा प्रादेशिक सभाका उम्मेदवारहरू जनताको घरदैलोमा पुग्दा जनताले केही कुराको पनि माग गरिरहेका छैनन् ।
उल्टै उम्मेदवारहरू के भन्छन् भनी प्रतिबद्धता सुन्न चाहिरहेका देखिन्छन् । मतदाता धेरै सतर्क छन् र धैर्यतापूर्वक नियालिरहेका छन् । अबका दिनमा उम्मेदवार गर्छन् के ?
दलीय प्रतिस्पर्धाको स्थान गठबन्धन र तालमेलले लिएको छ । यो वर्तमान व्यवस्था र प्रणालीको खिलाफ हो । संविधान र व्यवस्थाले दलीय प्रतिस्पर्धाको परिकल्पना गरेको छ, ‘गठबन्धन’ र ‘तालमेल’को होइन ।
मतदाताको चेतनाले पनि यही कुरा उनीहरूको ब्रह्ममा देखाइदिएको छ । जनता सापेक्षतामा तटस्थ देखिन थालेका छन् । पहिलेको झैं देखेस् र पखेस् अनि उछिन र पाछिन पनि छैन ।
उम्मेदवारका भेटघाट र भेला ससाना र शान्त देखिन्छन् । अनावश्यक देखावटी र ढोंगी खालको चुनावी वाहवाही देखिएको छैन ।
जनता पनि गम्भीर र सन्तुलित देखिन्छन् । जनताले ‘ढाँटको निम्तो खाएपछि मात्र पत्याउने’ अठोट लिएको देखिन्छ । उम्मेदवार मतदाताको गम्भीर निगरानीमा छन् ।
जनताका तर्फबाट चुनावी घोषणा पत्र, पर्चा, पम्प्लेट तथा कुनै पनि आश्वासनका पोका दिनुस् भनेर माग गरेका छैनन् । उनीहरूले केवल इमान र वचन चाहेका छन् ।
मतदाता पनि पारिवारिक र सामाजिक दबाबमा छन् । स्थानीय जनताले पनि प्रश्न गरिरहेका छन् कि ‘तपाईहरूले कस्ता उम्मेदवारलाई भोट दिनु हुन्छ र देश यो दुर्दशामा फस्न गएको छ ?’
यो सानोतिनो ‘प्रेसर’ होइन । घर परिवारले यही सोध्छन्, समाज र छरछिमेकले यही सोध्छन् । प्रश्न गम्भीर छ, ‘मतदाता उस्तै कि नेता र पार्टी उस्तै !’
यही परिवेशमा मतदाताको मौनता रहेको छ । यसको बोध उम्मेदवार र राजनीतिक दलहरूले गर्न सक्लान् त ?!