☰
धेरैलाई पिसाबको संक्रमण भइरहे पनि थाहा नहुन सक्छ। समस्या बढी हुन थालेपछि मात्र मानिस चिकित्सककहाँ पुग्छन्।
यस्ता छन् लक्षण
पिसाब गर्दा पोल्ने,
घरिघरि पिसाब जान मन लाग्ने,
पिसाबको धारा मसिनो हुँदै जाने,
पिसाब गर्दा कोखा दुख्ने,
पिसाबमा रगत जाने,
पिसाब नलीबाट पिसाबसँगै पिप देखिने,
उच्च तापमानको ज्वरो आउने,
शरीर काप्ने,
पिसाब गरेपछि पनि तल्लो पेट भारी हुने, दुख्ने,
बच्चालाई ज्वरो आइरहने, पेट दुख्ने आदि।
माथिका लक्षण देखिएमा पिसाबको संक्रमण भयो कि भनेर चेकजाँच गर्नुपर्छ।
भर्खर विवाह गरेका महिलालाई पनि पिसाब संक्रमण हुने जोखिम उच्च हुन्छ। शारिरीक सम्पर्कमा सक्रिय हुदाँ किटाणु बाहिरबाट भित्र पस्छन् र संक्रमण हुन्छ, जसलाई ‘हनिमुन सिस्टाइटिस’ पनि भनिन्छ। यसका कारण केही महिला अस्पतालमै भर्ना हुनुपर्ने अवस्थासम्म पुग्छन्।
धेरै समयसम्म उपचार गरिएन भने मिर्गौलामा पिप जम्ने (रेनल एब्सेस) हुनसक्छ। यदि यस्तो भएमा लामो समयसम्म उपचार गर्नुपर्ने हुनसक्छ। त्यो पिपलाई तान्नुपर्ने हुन्छ। यस्तो अवस्थामा लामो समय औषधि खानुपर्ने हुनाले युरोलोजिस्टसँग सल्लाह गर्नुपर्छ।
यस्तै, बच्चाको पिसाब माथि फर्केर गएको छ कि छैन भनेर विचार गर्नुपर्छ। त्यो एक्सरे गरेर हेर्न सकिन्छ।
मधुमेहका बिरामी, शरीरमा रोगप्रतिरोधात्मक क्षमता कम भएका मानिस, अधवैंशे महिला, सेक्सवर्कर, पत्थरी भएका व्यक्ति आदि पिसाब संक्रमणको उच्च जोखिममा हुन्छन्।
यसबाट बच्नका लागि हामीले गुप्तांगको सरसफाइमा ध्यान दिनुपर्छ। हामीले यसलाई बेवास्ता गर्यौं, उपचार भएन भने बिस्तारै मिर्गौलामा असर पुग्ने, पिसाब नली, पिसाब थैलीमा समस्या आउने हुन्छ।
धेरै बेवास्ता गरेमा मिर्गौला नै खराब हुने खतरा बढ्छ। तसर्थ, हरेक ६ महिना वा १ वर्षमा आफ्नो पिसाबको जाँच गर्नुपर्छ। जो बढी जोखिममा छन् उनीहरुले ३–३ महिनामा पिसाब जाँच गरिरहनुपर्छ।
(युरोलोजिस्ट, मिर्गौला प्रत्यारोपण सर्जन प्राडा शर्मा आइओएम शिक्षण अस्पताल महाराजगञ्जमा कार्यरत छन् )
