☰
काठमाडौं । पुष महिना लागेसँगै जाडो दिनानुदिन बढिरहेको छ । तराईका केहि भागमा हुस्सु, कुहिरो लाग्ने क्रमजारी छ भने हिमाली भेगमा हिमपातको सम्भावना बढिरहेको समाचार हामी सुन्न सक्छौं ।
जाडो महिना बढेसँगै हामीमध्ये प्रायलाई जाडोले असर गर्दछ । हामी प्रायजसो यो मौसममा रुघाखोकीले ग्रसित त हुन्छौं नै तर कुनै व्यक्तिमा भने हातको औंला र खुट्टा सुन्निे त कसैको छालामा यसले असर पनि गर्दछ ।
तसर्थ हामीले जाडो मौसम बढेसँगै खानपिनका साथसाथै लवाईमा पनि ध्यान दिन एकदमै जरुरी छ । सर्वप्रथम त आफ्नो हातगोडा वा छाला कसरी सुनिन्छ र यसबाट जोगिन के—कस्ता उपायहरु अपनाउनु पर्नेछ भन्ने कुराको पनिख्याल राख्नुपर्दछ ।
हातका औंला सुनिनुका कारणहरु :
विशेषगरी जब हामी चिसो मौसमको सम्पर्कमा आउँछौं तब हातगोडा सुनिने गर्दछ । चिसो मौसमको सम्पर्कमा आए लगत्तै रक्तवाहिनी नलीहरूको असामान्य प्रतिक्रियाको कारण हातगोडा सुनिने गर्दछन् । केहि घण्टा चिसो मौसममा समय बिताए, चिसोले असर गरेको औँला, हातमा रातो, नीलो वा वैजनी रङका परिवर्तन भई सुनिने गर्दछ । धेरै समय चिसोमा बस्नाले अत्याधिक रुपमा चिलाउने वा जलेको भाग दुख्ने गर्दछ जसले गर्दा छालाको अल्सर पनि हुनसक्ने सम्भावना हुन्छ ।
जाडोमा औंला न्यानो पार्ने प्रयासगर्दा वा हिटरमा हात ताप्दापनि सुनिने हुँदा एक्कासी हिटरको प्रयोग गर्न उचित हुँदैन । हिटरमा हात र औंला तताउने क्रमामा साँघुरो रक्तनलीहरूमा अचानक रगतप्रवाह हुन सक्छ, जसले सुन्निने र रातो दागहरू देखा पर्न सक्छ । यसरी सुनिएको भाग जाडो मौसमको ३,४ हप्ता अथवा महिनौंसम्म पनि दुख्ने चिलाउने गर्दछ । विशेषगरी यसले वृद्धवृद्धा, कमजोर रक्तसञ्चारबाट पीडित, पातलो भएका र धुम्रपान गर्नेहरू, निकोटिनले रक्तनलीको काममा बाधा पुर्याउँछ ।
यसबाट बच्ने उपायहरु :
जाडो मौसममा औँला सुनिने समस्याले धेरै असहजता निम्त्याउँछ जसले गर्दा हाम्रो दैनिकीमा धेरै असर गर्दछ । चिसो मौसम समाप्त भएपछि सुन्निने औंलाहरू निको हुन्छन । जाडो महिनाको समयमा हातका औंला सुनिने हुँदा यसबाट जोगिन विभिन्न उपाहरु छन् । जाडोमा सुन्निने औंलाहरूको उपचार गर्न मद्दत गर्ने केहीविधिहरू यस प्रकार छन् ः
१. हात र खुट्टा न्यानो पार्ने
जाडो महिनामा हातखुट्टा सुनिने हुँदा यसलाई न्यानो पार्नुलाई नै प्राथमिकता दिनुपर्छ । सर्वप्रथम त हामीले आफ्नो ज्यानलाई चिसोबाट जोगाउन न्यानो लुगा लगाएर न्यानो पार्न एकदमै जरुरी छ । त्यसको लागि हामीले हातमा पन्जा र खुट्टामा मोजा टुटाउनु हुँदैन । यसका साथै चिसो पानीको सम्पर्कबाट टाढै रहनुपर्छ । शरीर न्यानो पार्नको निम्ति धेरै हिटरको प्रयोग र हातमा लिस(मसाज)गर्न पनि उचित मानिँदैन, जसले औंला सुनिने रोग पनि निम्त्याउन सक्छ ।
२.अत्याधिक गर्मिबाट टाढा रहने
हामी जाडोबाट बच्नका निम्ति चाहिने भन्दा बढि नै तापक्रम प्रवाह गर्ने मोजा र पन्जा लगाउने गर्छौं जसले पनि असर गर्नसक्छ । आफ्नो हात र खुट्टामा चाहिने भन्दा बढि लुगा लाउन पनि विचार पुर्याउनु पर्छ । अत्याधिक गर्मिले शरीरमा चिसो र हाइपोथर्मियाको प्रभाव बढाउँदछ । चिसोको सम्पर्कमा आएपद्धि विस्तारै तातोपन गुमाउँदै जानुलाई हाइपोथर्मिया भनिन्छ । केहि व्यक्तिहरुको मोजा लगाउँदा पसिना आउने गर्दछ । पसिनाले भिज्दा फेरि खुट्टामा असर पर्ने हुनाले भिजेमा मोजा परिवर्तन गर्न आवश्यक छ ।
३. व्यायाम गर्ने
व्यायामले हाम्रो जीवनमा धेरै प्रभाव पार्दछ । दैनिक व्यायाम गर्नाले तन्दुरुस्त र स्वस्थ रहन धेरै मद्धत पुर्याउँछ । व्यायामले शरीरलाई फुर्तिलो बनाउनुका साथै रक्तप्रवाहमा पनि मद्धत गर्दछ । चिसो मौसमको प्रभावलाई कमगर्ने भएकाले व्ययाम जरुरी छ ।
४. पोषण तत्वको सेवन गर्ने
जाडोमा औँला सुन्निने समस्याबाट ग्रसित हुनेहरूका लागि चिकित्सकीय सुपरिवेक्षणमा पोषणयुक्त खानेकुरा लिनु महत्वपूणर् कुरा हो । पोसिलो खाना जस्तै भिटामिन बी, क्याल्सियम, म्याग्नेसियम, पोटासियम र फस्फेट रहेको खानाले सुन्निने औंलाहरूबाट छुटकारा पाउन सकिन्छ साथै पोषक तत्वहरूले रक्तप्रवाह पनि वृद्धि गर्दछ ।
५. स्वस्थ खानाको सेवन
स्वस्थ खाना खाँदा जाडोमा सुन्निने औंलाहरू निको हुनेमा मद्दत पुर्याउँछ । विशेषगरी शरीरमा ऊर्जा उत्पादन गर्ने तरकारी, सुकेको फल, मासु र दूध लगायतका खानेकुराले शरीरलाई न्यानो बनाउन र रक्तसञ्चारलाई बढावा दिन आवश्यक ऊर्जा प्रदान गर्छ ।
६. डाक्टरसँग परामर्श गर्नुहोस्
यदि औंलाहरू सुन्निने लक्षणहरू ३ हप्ता भन्दा बढी गायब नभईकन रहिरहन्छ भने डाक्टरकोमा जानु अति नै आवश्यक छ । घरमा गरिने प्राथमिक उपचारले सुन्निने कम नभए, डाक्टरको सल्लाह सुझाव लिनु पर्ने हुन्छ । डाक्टरको सल्लाह अनुसार सुनिने कमगर्न मद्दत गर्ने विभिन्न प्रकारका क्रीमहरू प्रयोग गर्नुपर्ने हुन्छ ।
छालाको सतह नजिकै साँघुरो रक्तनलीहरू खोल्न मद्दत गर्ने ब्लड प्रेसरको औषधि पनि डाक्टले लेख्न सक्न्, जसले सुनिने र दुखाइ कमगर्न मद्दत गर्छ । डाक्टरको सल्लाह, सुझाव दिन पनि एकदमै जरुरी छ । जाडो मौसमबाट निम्तन सक्ने रोगबाट आफू नै सजगहुन जरुरी छ ।
