☰
म्याग्दी सदरमुकाम बेनीबजारसँग सिमाना जोडिएको पर्वतको जलजला गाउँपालिका–७ लस्तीका युवा यामनाथ आचार्यले बैंकको जागिर छोडेर कृषि पेसा रोजेका छन् । आचार्यले बैंकको जागिर छाडेर सबैलाई आश्चर्यमा पारेका थिए ।
तर उनी जागिर छाडेर व्यावसायिकरुपमा कालिजपालनमा लागेपछि स्थानीय जनता झन् अर्को आश्चर्यमा परेका थिए । तर आचार्य अहिले ‘लस्ती कृषि तथा पशुपन्छी फर्म’ दर्ता गरेर कालिज, टर्की, हाँस, बाख्रा र माछापालनमा लागेका छन् ।
३५ लाख रुपैयाँ लगानीबाट ‘जङ्गली कुखुरा’ भनेर चिनिने कालिजको व्यावसायिकपालन सुरु गरेका आचार्यले यस पेसामा धेरै सम्भावना रहेको बुझेपछि यो व्यवसायलाई अबलम्बन गर्न पुगेको बताएका छन् ।
हाल यसलाई व्यवस्थित रुपमा सञ्चालनमा ल्याएपछि कालिजको मासु र अण्डा बिक्रीबितरण सुरु गरिसकेका छन् ।
गाउँमा पालिने अरू पन्छीभन्दा महँगोमा बिक्री हुन थालेपछि कालिजपालनमा लगानी थपेर अझ थप व्यवस्थित बनाएका छन् । उनले अहिलेसम्म ३०० भन्दा बढी कालिज बिक्री गरिसकेका छन् । उनको फार्ममा अहिले बिक्री भएर बाँकी रहेका १०० भन्दा बढी कालिज छन् ।
पौने दुई किलोसम्मको वयस्क कालिज ३ हजार ५०० रुपैयाँदेखि ४ हजार रुपैयाँसम्ममा बिक्री हुनेगरेको छ । कालिज प्रजातिका चरामा रोगप्रतिरोधी क्षमता बढी हुनाले जोखिम कम रहेको उनी स्वीकार गर्छन् ।
कालिजका लागि उनले रैथाने आहारा मकै, गहुँ, कोदोका साथै बजारबाट आयातित दाना खुवाउने गरेका छन् । हरियो भुइँघाँस तथा डालेघाँस पनि कालिजको आहाराका रुपमा प्रयोग गर्ने गरेका छन् । हाल उनको फार्ममा ३ जनाले रोजगारी पाएका छन् ।
निकट भविष्यमै ‘ह्याचिङ मेसिन’ राखेर आफैँ चल्ला उत्पादन गर्ने र मासुका लागि भाले कालिजको संख्या बढाउने उनको योजना छ । बच्चा निस्किएपछि ५ महिनामा करिब दुई किलो तौल हुने हुँदा त्यति बेलामात्र ती कालिज मासु खानका लागि योग्य हुन्छन् ।
कालिजको मासु सबैका लागि स्वादिष्ट र उपयोगी हुने भए पनि विशेष गरी युरिक एसिड भएका व्यक्ति र सुत्केरीका लागि बढी हितकारक हुने आचार्यको दाबी छ । कालिजलाई दाना र घाँस दुबै दिएर पाल्न सकिन्छ ।
घाँस दिंदा आहारामा समेत कम खर्च लाग्छ । यद्यपि कालिज आकाशमै उड्न सक्ने भएकाले सबैतिर जालीले छेक्नुपर्छ । कालिजका लागि खोर बनाउन भने खर्चिलो हुन्छ । उनले अहिले बाख्रा तथा कालिजपालनका लागि आफ्नै जग्गामा पूर्वाधार बिस्तारको काम गरिरहेका छन् ।
उनकोे फार्ममा कालिज, टर्की र बाख्रा हुर्किइरहेका छन् । ३ वटा पोखरीमा माछापालन पनि सुरु गरेका छन् । जलजला गाउँपालिकाले व्यावसायिक कृषि क्षेत्रमा लाग्नेलाई प्रोत्साहित गरिरहेकाले उनमा पालिकाको सहयोग रहने आशाा पलाएको देखिन्छ ।
गाउँपालिकाले चालु आर्थिक वर्षमा यसकै लागि ४५ लाख रुपैयाँ बजेट विनियोजन गरेको छ । नेपालमा कालिज प्रजातिका चरा लोप हुने अवस्थामा पुगेको भन्दै सरकारले संरक्षितको सूचीमा राखेको छ । यद्यपि यहाँ पछिल्लो समय विदेशी प्रजातिका कालिजको व्यावसायिक पालन भने निकै फस्टाउँदै गैरहेको छ ।
