☰
काठमाडौं । नेपालमै निर्माण गरिएको पहिलो स्याटेलाइट ‘सानो स्याट–१’ बिहीबार राति सफल प्रक्षेपण भएको छ । स्पेस एक्सको फाल्कोन–९ रकेटमार्फत बिहीबार अमेरिकाको केप क्यानिर्भल फ्लोरिडा स्पेस सेन्टरबाट नेपाली समयअनुसार राति ९ बजेर १० मिनेटमा प्रक्षेपण भएको हो ।
बिहीबार राति प्रक्षेपण गरिएको स्पेस एक्सको फाल्कोन–९ रकेट । यही रकेट मार्फत ‘सानो स्याट–१’ अन्तरिक्षमा पुर्याइएको थियो । स्याटेलाइटलाई एक्जोपोर्ट–६ डिप्लोयरले अन्तिरक्षमा छाडेको हो ।
प्रक्षेपण भएको १ घण्टा ५ मिनेटपछि एक्जोपोर्ट(६ डिप्लोयरले सानोस्याट(१ लाई अन्तरिक्षमा छाडेको थियो । सानोस्याट(१ सँगै अमेरिकास्थित मिनि क्युब स्पेस डेभ्लोपमेन्टले बनाएको च्यालेन्जर स्याटेलाइट पनि प्रक्षेपण भएको थियो ।
ट्रान्सपोर्टर(३ स्पेस एक्सको तेस्रो राइडरसेर मिसन हो । यसमा १०५ वटा वस्तुहरु अन्तरिक्षमा छाडिएका थिए ।
सानोस्याट अन्तरिक्षमा छाडिनुअघि एक्सोपोर्ट(६ बाट ११ वटा अन्य स्याटेलाइटहरु अन्तरिक्षमा छाडिएको थियो । त्यसपछि अन्य २ दर्जनभन्दा बढी स्याटेलाइटहरु छाडिएका थिए । स्याटेलाइट अन्तरिक्ष ५४० किलोमिटरमा लगेर छाडेको ओरियन स्पेसका प्रमुख राकेशचन्द्र प्रजापतिले जानकारी दिए ।
‘सानो स्याट–१’ भक्तपुरको ओरियन स्पेसले निर्माण गरेको हो । २५० ग्राम तौल भएको यो स्याटेलाइट ५ सेन्टिमिटर घनाकारको छ । खल्तीमा पनि अट्न सक्ने यो स्याटेलाइटलाई ‘पकेट क्युब स्याट’ पनि भनिन्छ ।
यो स्याटेलाइटमा नेपालको राष्ट्रिय झन्डा अंकित छ । यस्तै, दुई स्याटेलाइट निर्माणमा विभिन्न समयमा संलग्न भएका दुई दर्जन बढीको नाम पनि अंकित छ । यो स्याटेलाइट निर्माणमा सबैभन्दा बढी इन्जिनियरद्वय सौरभ पौडेल र जितेन थापा खटिएको उनले बताए ।
अन्तरिक्षमा हुँदा यो फुच्चे स्याटेलाइटले ७ किलोमिटर प्रतिसेकेन्डको गतिमा पृथ्वीलाई हरेक ९० मिनेटमा एक फन्को लगाउने प्रजापतिले बताए ।
सानो स्याटको आयु २ वर्षको हुनेछ । यसले पृथ्वीको कक्षमा हुने गामा रेडिएसनको मात्रा नाप्ने र दोस्रो सर्ट म्यासेज रिले गर्ने काम गर्नेछ ।
फुच्चे स्याटेलाइटको ग्राउन्ड स्टेसन भक्तपुरको सूर्यविनायकमा छ । ओरियन स्पेसले काठमाडौं विश्वविद्यालयमा ग्राउन्ड स्टेसन निर्माण गर्ने तयारी गरेको छ । यो स्याटेलाइटलाई नास्टको ग्राउन्ड स्टेसनबाट पनि मोनिटरिङ गर्न सकिनेछ ।
स्याटेलाइटको इन्जिनियरिङ मोड्युल नेपालमै तयार भएपछि परीक्षणका लागि स्पेन पठाइएको थियो । स्पेनमा उक्त मोड्युलले अन्तरिक्षमा काम गर्छरगर्दैन भनेर कृत्रिम अन्तरिक्ष वातावरणमा परीक्षण गरिएको थियो ।
यो फुच्चे स्याटेलाइटलाई अन्तरिक्षसम्म पुर्याउनका लागि ओरियन स्पेसको करिब ४० लाख रुपैयाँ खर्च गरेको छ । यो समाचार कान्तिपुर दैनिकमा छ ।
