काठमाडौं उपत्यकासहित देशभर चिसो बढ्न थालेको छ । उपत्यकामा दिउँसो केही क्षण घाम लागे पनि बिहान र बेलुकी भने निकै चिसो हुँदै गएको छ । मौसम पूर्वानुमान महाशाखाले पनि यो वर्षको चिसो अरु वर्षको भन्दा विषम खालको हुने जानकारी गराइरहेको छ ।

मङ्सिर महिनामै उपत्यकामा तापक्रम न्यूनतम ५।४ डिग्रिसेल्सियससम्म झरेको छ । हिमाली जिल्लाहरुमा व्यापक हिमपात भैरहेको छ । यसको असर पहाडी तथा तराइ क्षेत्रमा पनि पर्न थालिसकेको छ ।

हिमाली क्षेत्रमा साँझ र बिहान चल्ने चीसो सिरेठोबाट बच्नका लागि विभिन्न उपायहरु अपनाउनु जरुरी हुन्छ । यो बेलामा आकस्मिक हिमपात पनि अर्को समस्या बनेर आउँछ । जलवायु परिवर्तनका कारण कुन बेला कस्तो स्थिति आइपर्छ पूर्वानुमान गर्न सकिने अवस्था पनि छैन ।

तराइमा शीत लहर ठीक यसै बेला चल्ने गर्छ । पहिले निस्चित ठाउँमा चल्ने शीत लहर अहिले सिंगो तराइ र भित्री मधेशमा पनि सरिसकेको छ । मंसिर महिनामै बिहान र राती घरबाहिर निस्कन नसकिने अवस्था सिर्जना भैरहेको छ ।

जुम्लाको अवस्था अहिले निकै कठिन बनिरहेको छ । त्यहाँको तापक्रम माइनस ४।७ डिग्री मुनी पुगिसकेको छ । कुनै कुनै ठाउँमा मात्र १० देखि अधितम १५ डिग्री सेल्सियस तापक्रम पाइएको छ ।

यति बेला जुम्ला लगायतका हिमाली जिल्लामा गास, बास र कपासको आवश्यकता परिरहेको छ । चिसो पस्ने ससाना बुक्रेघरहरु जुम्लाका गाउँमा धेरै छन् । त्यहाँ अहिले पनि प्रकृतिविरुद्धको संघर्ष मुख्य बनिरहेको छ ।

कर्णालीका धेरै जिल्लामा कात्तिकदेखि नै खाद्यान्न संकट रहेको थियो । तर तीनै तहका सरकारहरुले कुनै पनि चासो र तत्परता देखाउन चाहेनन् । अहिले व्यापक हिमपात भैरहेको छ । आउजाउ गर्न सकिने अवस्था छैन गाउँहरुमा खाने अन्न छैन ।

जाडोमा न्याना कपडाको आवश्यकता पर्छ । तर जुम्लीहरुका बीचमा आवश्यक पर्ने न्याना कपडा न त जनताको किन्ने हैसियत छ न त सरकारले राहतका रुपमा वितरण गरेको छ । यसका बारेमा कल्पना पनि गरिएको छैन । प्रदेश तथा स्थानीय सरकार पनि यसका बारेमा चासो राख्ने हैसियतमा छैन ।
अर्कोतिर तराइमा चिसो बढेसँगै १२।०० बजेसम्म हुस्सु लाग्न थालेको छ । तापक्रम पनि निकै झर्दै गैरहेको छ । सिंगो तराइ क्षेत्रमा हुने शीतलहरले पार्न सक्ने प्रभावलाई ख्याल गर्दै त्यहाँ का स्थानीय तथा प्रादेशिक सरकारहरुले केही तात्कालीक राहत सहयोगका कार्यक्रमहरु बनाउन जरुरी छ । तर त्यसका बारेमा गृहकार्य पनि गरिरहेका छैनन् ।

त्यसैले आम जनताले चिसोबाट बच्नका लागि सकेजति न्याना कपडाको जोहो गर्नु उत्तम हुने छ । घरमा भत्केका पर्खाल टाल्नु, गाईवस्तुका गोठ बारबेर गरी न्यानो बनाउनु तथा आगो ताप्नका लागि सुकेका काठ तथा मूढाको व्यवस्था गर्नु राम्रो हुने छ ।

तर जाडो हुने डरले घर र गोठका खटप्वाल पनि थुन्नु, ढोकाका चर तथा खापहरु पनि गिलो गोबरले लिपिदिनु र झ्यालढोका ढ्याम्म पारेर लगाइदिनुले अक्सिजनको मात्रामा कमी हुन गई मानिस तथा वस्तुभाउको जीवन जोखिममा पर्न जान्छ । यसलाई ख्याल गरी आवश्यक अक्सिजन आउनसक्ने गरी घर र गोठ न्यानो बनाउन सतर्क रहनु पर्छ ।