काठमाडौं। कोरोना भाइरसको माहामारीले विश्वलाई नै ठूलो संकटमा पारेको सन् २०२० ऐतिहासिक वर्षका रुपमा रहने भएको छ । यसबाहेक यो वर्षका पत्रकार र सञ्चारकर्मीको हत्याका घटनाका लागि पनि निकै नै दुखद् रहन पुगेको छ । सन् २०२० मा ६० जना पत्रकार एवं सञ्चारकर्मीको हत्या भएको छ । २०२० मा सन् २०१९ मा भन्दा ११ जना बढीको हत्या भएको हो । सन् २०१९ मा ४९ पत्रकारको हत्या भएको थियो ।

अन्तर्राष्ट्रिय पत्रकार संघ (आईएफजे)ले सन् १९९० देखि पत्रकार एवं सञ्चारकर्मीको हत्याका विषयमा वार्षिक रिपोर्ट प्रकाशन गर्न थालेको थियो । सन् १९९० र सन् २००० को बीचमा पत्रकारको हत्या उच्च बिन्दुमा थियो । अहिलेको अवस्थामा आइपुग्दा समेत सोही बेलाकै स्थिती रहेको आईएफजेको तथ्यांले देखाएको छ ।

संगठित आपराधिक कार्टेलहरु, चरमपन्थीहरुको विद्रोह र सांप्रदायिक हिंसाले पत्रकारहरुमाथि आतंक बढाउँदै आएको छ । यी समुहहरुले विश्वको जुनसुकै कुनामा पनि स्वतन्त्र रिपोर्टिंग गर्ने अवसरबाट बञ्चित गराएका छन् ।

मेक्सिकोमा ब्यारेन्सको निर्मम शासन, पाकिस्तान, अफगानिस्तान र सोमालियामा कट्टपन्थीहरुको हिंसाका साथै भारत र फिलिपिन्सका कट्टरपन्थीहरुको निमर्मताले मिडियामा निरन्तररुपमा रक्तपात गर्न योगदान पुर्याएको देखिन्छ ।

यस वर्ष ज्यान गुमाउने पत्रकारमध्ये रुसी पत्रकार इरिना स्लाभिना मुख्य सूचीमा रहेकी छन् । निज्नी नभगोरोडकी पत्रकार एवं कोजा प्रेसका प्रमुख सम्पादक इरिनाको गत अक्टोबर २ मा हत्या भएको थियो ।

३१ डिसेम्बर २०२० सम्म आईएपफजेको हत्या भएका पत्रकारको सूचीमा एसिया प्यासिफिक क्षेत्र सबैभन्दा जोखिमपूर्ण देखिएको छ । यो क्षेत्रमा २७ पत्रकारको हत्या भएको छ । त्यसपछि ल्याटिन अमेरिकामा १७ पत्रकारको हत्या भएको छ । त्यस्तै मध्यपूर्वमा ८, अफ्रिकामा ६ र युरोपमा २ पत्रकारको हत्या भएको छ ।

पत्रकारका लागि सबैभन्दा बढी जोखिम रहेको मुलुकका रुपमा मेक्सिको पहिलो नम्बरमा रहेको छ । मेक्सिकोमा मात्रै १४ पत्रकारको हत्या भएको छ । दोस्रो नम्बरमा भारतमा ८ पत्रकारको हत्या भएको छ । तेस्रोमा अफगानिस्तामा ७, पाकिस्तानमा ७, फिलिपिन्समा ४, सिरियामा ४, नाइजेरियामा ३ र सोमालीयामा २ पत्रकारको हत्या भएको छ ।

यसबाहेक बंग्लादेश, क्यामेरोन, कोलोम्बिया, होन्डुरस, पराग्वे, रुस, स्विडेन र यमनमा पनि एकएक पत्रकारको हत्या भएको छ ।